Universiteit Stellenbosch
Welkom by Universiteit Stellenbosch
Omhelsing van deelname: Bring gemeenskappe in die hart van navorsing
Outeur: Ameera Crew
Gepubliseer: 03/07/2025

​Wanneer sosiale kwessies soos ongelykheid, die klimaatkrisis of sistemiese onreg aangespreek word, kan tradisionele navorsingsmetodes daarin faal om werklike impak te maak. Dit is waar deelname en transdissiplinêre navorsing inkom – nie bloot as modewoorde nie, maar as noodsaaklike verskuiwings in hoe ons kennis verstaan en produseer.

By 'n onlangse Public Squares-lesing het Professor Lynn Hendricks van die Departement Globale Gesondheid aan die Universiteit Stellenbosch deelname in navorsing bespreek, en die noodsaaklike rol daarvan in die vorming van effektiewe transdissiplinêre navorsingspraktyke uitgelig.

Van navorsing oor gemeenskappe tot navorsing saam met gemeenskappe

Deelname in navorsing keer die tradisionele navorsingsproses om. In plaas daarvan om gemeenskapslede as passiewe subjekte te sien, plaas dit hulle in die middel van ondersoek as mede-ontwerpers, mede-produsente en mede-vertaalers van kennis. Hierdie benadering is veral belangrik in gesondheidsnavorsing, waar geleefde ervarings insigte bied wat akademiese teorie nie kan nie.

“Deelname behoort nie net ’n byvoeging tot navorsing te wees nie,” het Hendricks beklemtoon, “maar die fondament van etiese en impakvolle werk – veral wanneer ons die komplekse ‘ondeunde probleme’ van ons tyd aanspreek.”

Wat maak navorsing transdissiplinêr?

Transdissiplinêre navorsing doen meer as om verskillende akademiese velde bymekaar te bring. Dit integreer aktief nie-akademiese stemme soos dié van gemeenskapslede, kunstenaars en beleidmakers om kennis te skep wat inklusief, relevant, uitvoerbaar en transformerend is. Dit is:

  1. Probleemgedrewe: Dit pak veelsydige kwessies soos ongelykheid en armoede aan.

  2. Saam-geproduseer: Gebou op ware samewerking met belanghebbendes deur alle fases van die navorsingsproses – van die vorming van vrae tot die verspreiding van bevindings.

  3. Inklusief: Dit erken en integreer verskillende wyses van kennis, buite tradisionele wetenskaplike norme.

Hierdie benadering vereis nederigheid, selfrefleksie en aanpasbaarheid van navorsers – eienskappe wat dikwels ontbreek in tradisionele akademiese opleiding.

Belangrike metodes vir betekenisvolle deelname

Deur haar werk aan die Universiteit Stellenbosch en saam met die Public Squares Initiative, het prof. Hendricks en haar kollegas verskeie tegnieke geïdentifiseer wat nie-akademiese individue sentraal tot navorsing en kennisproduksie bring. Dit sluit in:

  • Kreatiewe metodes, soos digitale stories en deelnemende teatervertonings, om gemeenskapsverhale te versterk.

  • Kwalitatiewe navorsingsmetodes wat kultureel en kontekssensitief is, insluitend fokusgroepe, etnografiese waarneming en narratiewe analise.

  • Tegnologiese hulpmiddels wat breër, toeganklike deelname moontlik maak, soos mobiele opnames en virtuele samewerkingsplatforms.

Hierdie hulpmiddels maak nie net die navorsingsproses meer inklusief nie, maar verseker ook dat bevindings gegrond is in die werklikhede van diegene wat die meeste geraak word.

Die voordele en uitdagings

Hoewel deelnemende en transdissiplinêre navorsing talle voordele inhou – soos inklusiwiteit, kapasiteitsbou, en meer volhoubare en toepaslike oplossings – bestaan daar steeds uitdagings. Magsonbalanse in die akademie, ’n gebrek aan institusionele ondersteuning, beperkte befondsing en kommunikasiehindernisse kan egte deelname belemmer.

“Dit is nie genoeg om gemeenskappe tot navorsing uit te nooi nie,” het prof. Hendricks gesê. “Ons moet die strukture verander wat bepaal wie se kennis tel.”

Lesse vir die toekoms van deelname in navorsing

Uit haar verskeie samewerkende projekte het prof. Hendricks vier belangrike lesse gedeel om te verseker dat gemeenskapsdeelname eg en eties is:

  1. Vennootskappe tussen navorsers en gemeenskappe is noodsaaklik, nie net aan die begin nie, maar deur die hele navorsingsproses.

  2. Deelnemende metodes moet die relevansie van bevindings verbeter, veral vir die betrokke gemeenskappe.

  3. Tegnologie en die kunste kan die gaping tussen akademie en gemeenskap oorbrug.

  4. Institusionele verandering is nodig om inklusiewe navorsingsmodelle op skaal te implementeer en om te verseker dat die stemme van kwesbare en gemarginaliseerde mense prioriteit geniet.

Soos prof. Hendricks dit kernagtig gestel het:
“Onkonvensionele probleme verg onkonvensionele benaderings.”

Kyk die volledige lesing van professor Lynn Hendricks hier.

Fotokrediete: The Dollie House​