Universiteit Stellenbosch
Welkom by Universiteit Stellenbosch
Die rol van ekotone in 'n veranderende wêreld
Outeur: Dr. Thina Ncube
Gepubliseer: 03/06/2025

In die benarde toestand van wêreldwye omgewingsverandering kry die studie van ekotone al hoe meer vastrapplek in die wetenskaplike gemeenskap.

Ekotone is ruimtelik komplekse oorgangsones wat tussen verskillende plantgemeenskappe voorkom. Hier is plantspesies op hul ekofisiologiese perke as gevolg van veranderinge in geskikte omgewingstoestande soos klimaat en grond. As gevolg van hierdie verhoogde sensitiwiteit erken navorsers toenemend die rol wat ekotone in biodiversiteitsbewaring kan speel, en moontlik as aanwysers van globale omgewingsverandering kan dien.

Histories het die bestudering van ekotone wetenskaplike uitdagings gebied as gevolg van hul inherente dinamiese ruimtelike struktuur, data- en metodologiese beperkings. Veral vooruitgang in ruimtelike gereedskap en tegnieke, insluitend GIS en afstandswaarneming en ruimtelike statistiek, het navorsers die geleentheid gebied om ekotone oor landskappe wêreldwyd op te spoor en te kwantifiseer. Hierdie tegnieke verwaarloos egter tipies die kwantifisering van ander bepalende eienskappe, soos die ruimtelike struktuur van ekotone, wat veral hul aangrensende plantgemeenskappe vorm.

Aangesien ekotone selde lineêr van struktuur is, het ons nuut vrygestelde studie onder leiding van Dr. Thina Ncube (Oor die Fraktale Dimensie van Ekotone Onder Afrikaanse Vaatplante) – 'n samewerking tussen die Universiteit van Stellenbosch in Suid-Afrika, die Universiteit van Lincoln in Nieu-Seeland en die Skool vir Geografie aan die Universiteit van Leeds – twee sleuteltegnieke gekombineer, die eerste is die toepassing van 'n fraktale dimensie en tweedens, statistiese ontledings.

Daar is verskeie redes vir hierdie benadering. Ons wou uitvind of 'n fraktale dimensie ('n maatstaf van strukturele kompleksiteit in onreëlmatig gevormde kenmerke) nuttig kan wees om die vorm van ekotone te karakteriseer. Deur ons statistiese ontledings wou ons die verwantskappe tussen die resulterende fraktale dimensies van die ekotone en 'n reeks omgewingsfaktore ondersoek. Ons bevindinge het die algehele nut van hierdie benadering aan die lig gebring en dui op die gebruik daarvan in inisiatiewe wat daarop gemik is om verskuiwings in plantbiodiversiteit in Afrika en verder op te spoor.

n Verwante weergawe van hierdie artikel is beskikbaar op (Verkenning van fraktale patrone in Afrikaanse ekotone), waar ons die onderwerp vanuit 'n breër perspektief ondersoek.