| Kayamandi-leerders gaan Kromrivier monitor | https://www.sun.ac.za/afrikaans/Lists/news/DispForm.aspx?ID=7963 | | Kayamandi-leerders gaan Kromrivier monitor | Faculty of Science (Wiida Fourie-Basson) | <p style="text-align:justify;">Ag leerders van Kayamandi het watermoniteringstoerusting van die Departement van Water en Sanitasie ontvang wat hulle in staat sal stel om die waterkwaliteit van die Kromrivier in Stellenbosch te monitor.<br></p><p style="text-align:justify;">Dit maak deel uit van 'n volgehoue poging van die Kayamandi-Rivier-Vennootskap om die welstand van hierdie twee riviere wat swaar gebuk gaan onder besoedeling van die nabygeleë ligte industriële area en stormwaterafloop van die aangrensende township, te verbeter. Hierdie vennootskap bestaan uit navorsers van die Universiteit Stellenbosch Waterinstituut (SUWI), die Plankenbrug-besigheidsgemeenskap en plaaslike skole Kayamandi Primêr, Ikhaya Primêr, Hoërskool Kayamandi en Hoërskool Makapula.</p><p style="text-align:justify;">Dr Leanne Seeliger, projekleier en 'n navorser by SUWI, sê die doel van die riviermoniteringsprojek is ook om die leerders se kennis oor die belangrikheid van die monitering van die welstand van die riviere in Stellenbosch en in Suid-Afrika te verdiep. </p><p style="text-align:justify;">Deur middel van hierdie projek sal hulle nou deel word van 'n nasionale poging om leerders van oor die hele Suid-Afrika te betrek en sodoende bewuswording te kweek van die welstand van die riviere in hulle onmiddellike omgewing. Die leerders sal die observasies wat hulle insamel deur die gebruik van die miniSASS-gereedskapstel, op 'n sentrale webwerf oplaai. Die miniSASS is 'n eenvoudige toestel wat gebruik word om die gesondheid van 'n rivier te monitor en die algehele kwaliteit van die water in daardie rivier te meet. Dit maak gebruik van die samestelling van klein diertjies en insekte wat in die riviere leef en is gefundeer op die sensitiwiteit van die onderskeie diere ten opsigte van waterkwaliteit.</p><p style="text-align:justify;">Vir meer inligting oor die Kayamandi-Rivier-Vennootskap se moniteringsdag, kontak mnr. Meluxolo Mbali by 073 823 1454. </p><p style="text-align:justify;">Vir meer inligting oor die Kayamandi-Rivier-Vennootskap, besoek die webwerf by www.kayariverpartners.org.za<br></p><p><br></p> |
| Eerste skatting van Namibië se dolfynbevolkings | https://www.sun.ac.za/afrikaans/Lists/news/DispForm.aspx?ID=7944 | | Eerste skatting van Namibië se dolfynbevolkings | Media & Communication, Faculty of Science | <p style="text-align:justify;">Die <a href="https://www.travelnewsnamibia.com/news/stories/featured-stories/marine-protected-areas-2009/">Namibiese eilande se mariene bewaringsgebied </a>(bekend as NIMPA), wat 25% van die algehele kuslyn van Namibië beslaan, en een van die grootste mariene bewaringsgebiede in Afrika is, is die tuiste van 'n groot bevolking van ongeveer 1 600 Heaviside se dolfyne en 3 500 Afrika-vaaldolfyne.</p><p style="text-align:justify;">Dit is die bevindings van die eerste getalleskatting van die aantal dolfyne wat van hierdie area gebruik maak, sedert die NIMPA se totstandkoming in 2009. Hierdie bevindings is onlangs in die vaktydskrifte <a href="https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmars.2020.555659/full"><em>Frontiers in Marine Science</em></a> en die <a href="https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.2989/1814232X.2020.1848925"><em>African Journal of Marine Science</em></a> gepubliseer. <a href="https://youtu.be/rsStzGpPPWg">Klik hier</a> vir 'n kort oorsig van die bevindings.<br></p><p style="text-align:justify;">Die Namibiese eilande se mariene bewaringsgebied is geleë in die noorderlike Benguela-stroom se opwellingsgebied, een van die mees produktiewe mariene ekosisteme ter wêreld. Mariene bioloë van die <a href="http://www.namibiandolphinproject.org/">Namibiese Dolfynprojek</a> en die Namibiese Ministerie van Visserye en Mariene Hulpbronne, het die navorsing vanaf 2012 tot 2014 onderneem. </p><p style="text-align:justify;">Die span het van nuwe opname- en statistiese metodes gebruik gemaak om getalleskattings (bevolkingsgrootte) uit skeepsopnamedata te genereer. Die dolfyne is gevind deur 'n kombinasie van visuele waarnemings wat van die skip se dek af gemaak is, en deur middel van onderwater akoestiese opnames wat gemaak is van 'n stel hidrofone (onderwatermikrofone) wat 400m agter die vaartuig gesleep is. Aangesien die meeste dolfyne baie op klank staatmaak – hulle maak bedags, sowel as snags gebruik van klank om hulself te oriënteer, kos te soek en vir kommunikasie, is hulle ideale kandidate vir akoestiese monitering. Hierdie hidrofoonopstelling was in staat om dolfynklanke waar te neem soos wat die navorsingskip deur hulle habitat beweeg het. </p><p style="text-align:justify;">Dr Tess Gridley, mededirekteur van Sea Search en die Namibiese Dolpfynprojek én 'n mede-outeur, sê die vermoë om die teenwoordigheid van diere te identifiseer onderwyl hulle onderwater is, het die opsporingskoers verbeter en help om te verseker dat diere nie gemis word nie. Dr Gridley is 'n nadoktorale navorsingsgenoot in die Departement Plant- en Dierkunde by die Universiteit Stellenbosch en 'n navorsingsgenoot by die Universiteit Kaapstad.</p><p style="text-align:justify;">“Alhoewel die visuele opnamespan bedags baie effektief was, was die gesleepte hidrofoonopstelling ook in staat om diere waar te neem in swak weersomstandighede en snags wanneer visuele waarneming nie moontlik was nie. Dit het die opname baie meer koste-effektief en doeltreffend gemaak. Die akoestiese opnamemetode het ook daartoe gelei dat navorsers Heaviside se dolfyne in baie dieper water waargeneem het as wat verwag is, wat nuwe insig bied oor hoe hierdie dolfyne die streek dag en nag gebruik," verduidelik sy. </p><p style="text-align:justify;">Dr Morgan Martin, wat die studie onderneem het as deel van haar navorsing vir haar PhD-proefskrif by die Universiteit van Pretoria, sê die studie verskaf belangrike basislyninligting oor dolfyngetalle vir Namibië se enigste mariene bewaringsgebied, en dien as model vir die oorblywende Benguela-stroomekosisteem. </p><p style="text-align:justify;">Dr Simon Elwen, mede-direkteur van die Sea Search en Namibiese Dolfynprojek, sê die uitvoer van hierdie tipe van projekte is fisies baie uitdagend: “Ons het 24 uur per dag die hidrofone en navigasie gemonitor, en dit op 'n kleinerige boot in redelike rowwe seewaters. Ons is egter baie tevrede dat ons nou uiteindelik die resultate kon publiseer.</p><p style="text-align:justify;">Terwyl Namibië se dolfyne nie so erg deur byvangste of jagaktiwiteite benadeel word nie, was daar in die verlede groot veranderings in die ekosisteem, waaronder die ineenstorting van die sardienbevolking, en die toename in myn- en prospekteringsaktiwiteite: “Terwyl die aantal dolfyne in die NIMPA goed vergelyk met soorgelyke bevolkings in ander areas, het ons nie toegang tot historiese data nie. Dit is dus moeilik om te sê of die Namibiese bevolking verminder of vermeerder het," sluit die navorsers af.</p><p style="text-align:justify;"><strong>Meer oor Heaviside se dolfyne en vaaldolfyne</strong></p><p style="text-align:justify;">Heaviside se dolfyne <em>(Cephalorhynchus heavisidii</em>) word slegs in die Benguela-ekosisteem aangetref aan die weskus van suidelike Afrika en strek van suidelike Angola tot by die Kaap van Goeie Hoop in Suid-Afrika. Hulle is een van die kleinste dolfyne op die planeet, kleiner as 'n mens (dus kleiner as 1,7m lank) en word tipies in groepe van gemiddeld drie tot vier individue waargeneem. Heaviside se dolfyne kom voor oor die vastelandsplat, wat varieer van vlak water aan die kus waar hulle maklik raakgesien word waar hulle in die branders speel, tot water van 100m diep. Hulle het tipies klein tuisgebiede, slegs ongeveer 20-50km kuslangs. </p><p style="text-align:justify;">Vaaldolfyne (<em>Lagenorhynchus obscurus</em>) word in verskillende gebiede in die suidelike hemisfeer aangetref, primêr plekke naby Nieu-Seeland, Suid-Amerika, en die weskus van suidelike Afrika. Vaaldolfyne van die verskillende streke word as verskillende subspesies erken (in Suid-Afrika het ons <em>Lagenorhynchus obscurus obscurus</em>). Hulle hou in groter gebiede as Heaviside se dolfyne en tot by dieper water (tot ongeveer 500m diep) en word gewoonlik in groter groepe van 10 tot 30 (soms self meer), waargeneem.</p><p style="text-align:justify;">As gevolg van hulle beperkte leefruimte met betrekking tot die kouewater Benguela-ekosisteem, word Heaviside se dolfyne, sowel as die vaaldolfyne gelys as spesies onder die walvisagtiges (walvisse, dolfyne, tornyne) wat die meeste kwesbaar vir klimaatsverandering is. Beide spesies is blootgestel aan baie ongekwalifiseerde menslike bedreigings wat interaksie met visvangbedrywighede soos byvangste, verandering in die beskikbaarheid van prooi, en mariene ekotoerisme insluit. </p><p style="text-align:justify;"><strong>Wat ons weet van die gebruik van klank onder Heaviside se dolfyne en vaaldolfyne</strong></p><p style="text-align:justify;">Alle dolfyne gebruik klank om objekte, soos bv. vis, in hulle omgewings te vind en hierdie proses word eggolokasie genoem. Dit behels dat die dier 'n klank produseer waarna dikwels verwys word as ''n “klik", wat dan die teiken tref, wat op sy beurt weer 'n eggo produseer wat die dier dan hoor en prosesseer – en effektief die wêreld “sien deur middel van klank". Heaviside se dolfyne is een van slegs 13 spesies van getande walvisse en dolfyne wie se eggolokasieseine geskuif het en plaasvind in 'n ongelooflike hoë en nou frekwensieband rondom 130kHz (meer as ses keer hoër as die 20 kHz boonste limiet van menslike gehoor). Vaaldolfyne gebruik eggolokasie met klikke wat 'n baie groter reeks frekwensies insluit, van ongeveer 10kHz tot 200 kHz wat tot 'n mate oorvleuel met menslike gehoor. Aangesien die twee spesies eggolokasieklikke produseer wat verskil van mekaar, kan navorsers vasstel watter spesies hulle onderwater opneem, selfs sonder visuele bevestiging van die diere. </p><p>Die twee artikels is aanlyn beskikbaar: </p><ul><li>“First abundance estimates of Heaviside's (<em>Cephalorhynchus heavisidii</em>) and dusky (<em>Lagenorhynchus obscurus</em>) dolphins off Namibia using a novel visual and acoustic line transect survey," in <em>Frontiers in Marine Science </em><a href="https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmars.2020.555659/full">https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmars.2020.555659/full</a></li><li>“Towed passive acoustic monitoring complements visual survey methods for Heaviside's dolphins <em>Cephalorhynchus heavisidii</em> in the Namibian Islands Marine Protected Area," in the <em>African Journal of Marine Science</em> <a href="https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.2989/1814232X.2020.1848925">https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.2989/1814232X.2020.1848925</a></li></ul><p style="text-align:justify;"><strong>Nota aan die redakteurs</strong></p><ul><li>Oor Heaviside se dolfyne en vaaldolfyne – neem asseblief kennis van die korrekte hooflettergebruik hier. Slegs Heaviside moet met 'n hoofletter geskryf word. </li></ul><ul><li>Skakels na die navorsers se webwerwe: </li></ul><p><a href="http://www.namibiandolphinproject.org/">http://www.namibiandolphinproject.org/</a></p><p><a href="http://seasearch.co.za/">http://seasearch.co.za/</a> </p><p><a href="https://www.facebook.com/NamibianDolphinProject/">https://www.facebook.com/NamibianDolphinProject/</a></p><p><a href="https://www.instagram.com/namibiandolphinproject/">https://www.instagram.com/namibiandolphinproject/</a> </p><p><a href="https://www.youtube.com/channel/UC1XAeXNtkpFPEvAAfVjk_ag">https://www.youtube.com/channel/UC1XAeXNtkpFPEvAAfVjk_ag</a></p><p> <a href="https://www.facebook.com/LuderitzMarineResearch">https://www.facebook.com/LuderitzMarineResearch</a></p><p><strong>Oor die outeurs</strong></p><p><strong>Dr Tess Gridley</strong></p><p>Dr Gridley is 'n nadoktorale navorsingsgenoot by die Universiteit Stellenbosch en 'n navorsingsgenoot by die Universiteit Kaapstad, Suid-Afrika. Sy is die stigter van die Africa Bioacoustics Community en mededirekteur van Sea Search, Namibiese Dolfynprojek.</p><p>E-pos: Nam.dolphin.project@gmail.com</p><p><strong>Dr Morgan Martin</strong></p><p style="text-align:justify;">Hierdie navorsing was deel van Dr Morgan J. Martin se navorsing vir haar PhD-proefskrif wat gedoen is by die Universiteit van Pretoria, Suid-Afrika. Sy werk tans as nadoktorale navorser vir Kanada se vereniging vir die bewaring van die natuurlewe, en die Universiteit van Victoria in Kanada.</p><p>E-pos: <a href="mailto:mjmartin@sandiego.edu">mjmartin@sandiego.edu</a><br></p><p><br></p> |
| Oliepenetrasie in vetkoek geanaliseer by Fluoressensie Mikroskopie | https://www.sun.ac.za/afrikaans/Lists/news/DispForm.aspx?ID=7941 | | Oliepenetrasie in vetkoek geanaliseer by Fluoressensie Mikroskopie | E Els | <p>Die eerste studie met behulp van konfokale mikrofoto's oor die kwantitatiewe analise van vetkoek- of <em>magwinya</em>-krummel- en kors-eienskappe is deur wetenskaplikes van die Universiteit van Venda by die SAF Fluoressensie Mikroskopie-fasiliteit gedoen. Die konfokale laserskanderingsmikroskopie is gekies om die veranderinge in gebraaide kosse te visualiseer vanweë die vermoë om beelde met 'n duidelike kontras te produseer, wat voedselkomponente (vet, proteïene of koolhidrate) onderskei van mekaar en van die leë porieë. Die gebruik van herkenbare fluoresserende kleurstowwe in die voorbereiding van monsters was voldoende vir die karakterisering van oliepenetrasie en strukturele veranderinge in die monsters met behulp van 'n beeldontledingstegniek. Belangrike kennis oor die verband tussen olie-opname en die mikrostruktuur van vetkoek is geopenbaar.</p><p>Dwarsdeursnit-mikrografieke van die gebraaide deeg het merkbare afwykings getoon in terme van olieverspreiding, diepte van oliepenetrasie, struktuur en porie-eienskappe van die gebraaide produkte. Dit beklemtoon die invloed van formulering van bestanddele (variasie in water en semels) op oliepenetrasie. Die insluiting van hawer en koringsemels in die vetkoek-formulering het die porositeit en olieindringing verminder.</p><p>Die protokol wat in hierdie studie gebruik word, kan op ander diep-gebraaide voedsel toegepas word vir kwalitatiewe waarneming en kwantitatiewe meting van 'n spesifieke fisiese of chemiese eienskap.<br></p><div><p style="text-align:justify;"><img src="/english/faculty/science/CAF/PublishingImages/vetkoek%20image%201.jpg" alt="" style="margin:5px;width:500px;height:279px;" /><br></p><div><em>Deursnit-mikrografieke van gebraaide deeg wat verryk is met hawer semels.</em><br></div><ul><li><p>Die artikel 'Confocal Laser Scanning Microscopy and Image Analysis for Elucidating Crumb and Crust Microstructure of Bran-Enriched South African Fried Dough and Batter ' is publiseer in <em>Foods (</em>2020, 9, 605) en is aanlyn beskikbaar by <a href="https://www.mdpi.com/2304-8158/9/5/605">https://www.mdpi.com/2304-8158/9/5/605</a></p><p style="text-align:justify;"><strong>Medianavrae:</strong></p><p style="text-align:justify;">Lize Engelbrecht<br></p><p style="text-align:justify;">E-pos: <a href="mailto:lize@sun.ac.za">lize@sun.ac.za</a><br></p><p>Afam I. O. Jideani</p><p>E-pos: <a href="mailto:Afam.Jideani@univen.ac.za">Afam.Jideani@univen.ac.za</a><br></p></li></ul></div><p><br></p> |
| X-straal mikrotomografie gebruik om respiratoriese anatomie in lewende larwes te bestudeer | https://www.sun.ac.za/afrikaans/Lists/news/DispForm.aspx?ID=7919 | | X-straal mikrotomografie gebruik om respiratoriese anatomie in lewende larwes te bestudeer | E Els | <p style="text-align:justify;">Hoe respiratoriese strukture wissel of beperk word deur die omgewing van 'n dier, is van groot belang om die verskille in evolusionêre en vergelykende fisiologie-hipoteses te sien.<br></p><p style="text-align:justify;">Dit is moeilik om die respiratoriese strukture van insekte te ondersoek omdat hulle so klein is. Daarom is slegs 'n handjievol spesies al ondersoek. Die analitiese proses in verskillende metodes wat al gebruik is, is dodelik en vernietigend en verg baie tyd en werk.</p><p style="text-align:justify;">In hierdie studie het navorsers 'n ander benadering tot die meting van trageale volume ondersoek en getoets met behulp van X-straal mikrotomografie-skandering op lewende, verdoofde larwes. Dit is gedoen by die CAF CT-skandeerderfasiliteit op die Stellenbosch-kampus. Nuwe data oor die weerstand van die larwes teen die bestralingsdosis wat tydens X-straal mikro-tomografie-skandering geabsorbeer word, word verskaf. Deur te vergelyk hoe trageale dimensie (wat die metaboliese aanbod weerspieël) en die basale metaboliese tempo (wat die metaboliese vraag weerspieël) met massa toeneem, het die studie getoon dat trageale suurstofvoorsieningsvermoë tydens ontwikkeling teen 'n vergelykbare of selfs hoër tempo toeneem as die metaboliese vraag.</p><p style="text-align:justify;">Die studie bied metodologiese insigte en nuwe biologiese data oor sleutelkwessies in die vinnig kwantifisering van respiratoriese anatomie van lewende insekte.</p><p><img src="/english/faculty/science/CAF/PublishingImages/CT_larvae_web.jpg" alt="" style="text-align:justify;margin:5px;width:400px;height:221px;" /><br></p><p>X-straal mikrotomografie-beelde van larwes van die kewer <em>Cacosceles Newmannii</em>.</p><ul><li>Die artikel 'Using µCT in live larvae of a large wood-boring beetle to study tracheal oxygen supply during development ' is gepubliseer in<em> Journal of Insect Physiology</em> (2021; 130: 104199) en is aanlyn beskikbaar by <a href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33549568/">https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33549568/</a></li></ul><p><strong>Mediaversoeke:</strong></p><p>Prof Anton du Plessis</p><p>E-pos: anton2@sun.ac.za</p><p>Tel: +27 21 808 9389</p><p style="text-align:justify;">Prof John Terblanche</p><p style="text-align:justify;">E-mail: <a href="mailto:jst@sun.ac.za">jst@sun.ac.za</a><br></p><p style="text-align:justify;"><br><br></p><p><br></p> |
| Ontmoet die wenner van Toekenning vir Voortreflike Onderrig: Dr Mags Blackie | https://www.sun.ac.za/afrikaans/Lists/news/DispForm.aspx?ID=7918 | | Ontmoet die wenner van Toekenning vir Voortreflike Onderrig: Dr Mags Blackie | Corporate Communication and Marketing/Korporatiewe Kommunikasie en Bemarking [Rozanne Engel] | <p></p><p>Dr Mags Blackie is gewoond daaraan om 'n wenner te wees. </p><p>Dié senior dosent verbonde aan die departement Chemie en Polimeerwetenskap by die Universiteit Stellenbosch (US) se Fakulteit Natuurwetenskappe het deur die jare al verskeie toekennings ingepalm.</p><p>Blackie was die wenner van die 2020 Suid-Afrikaanse Chemiese Vereniging se Onderrigmedalje, die 2015 HB en MJ Thom-toekenning vir oorsese navorsing, die US Onderriggenootskap 2020–2022 en nou ook die 2020 Uitgelese Dosent-toekenning vir Voortreflike Onderrig vir haar voortgesette toewyding en harde werk as 'n uitstekende dosent. </p><p>Volgens Blackie het dit soos “'n feestelike oomblik" gevoel om die Uitgelese Dosent-toekenning te midde van 'n lang pad te ontvang en was dit 'n bevestiging van die ingewikkelde pad wat sy gekies het om te stap. </p><p>“My eerste onderwyspos was by 'n hoërskool tussen my B-graad in die Natuurwetenskappe (BSc) en my BSc-honneursgraad. Ek het dit baie geniet en het so amper aangehou skoolgee, maar ek is bly ek het besluit om verder te studeer. Ek het op daardie tydstip besluit om wat ek die 'pad van die minste spyt' noem, te volg en doseer sedert 2007 op universiteitsvlak," vertel Blackie. </p><p>Sy is deur haar haar tante en peetma, wat 'n gerespekteerde chemie-onderwyser was, geïnspireer om chemie as vakgebied te kies en toe is dit boonop iets waarin sy goed is. </p><p>Blackie het haar BSc-graad aan Rhodes-universiteit behaal, waarna sy haar BSc-honneursgraad en haar PhD in Chemie aan die Universiteit van Kaapstad voltooi het. Sy is tans besig met nog 'n doktorsgraad in Opvoeding aan die US. </p><p>“Toe ek met my PhD-studies begin het, het ek besef chemie (of dít wat ek doen – om nuwe molekules te skep) is skeppend en het ek my eie kreatiwiteit in my chemienavorsing ontdek. Die afgelope tien jaar het opvoedingsnavorsing al hoe belangriker vir my geword en dit kombineer my verskillende liefdes – chemie, onderrig en menslike ontwikkeling."</p><p>Afgesien van haar passie vir die wetenskap, sê Blackie sy stel ook baie in Christelike spiritualiteit belang en sy het ook al ander op hul geloofsreis gehelp. Sy het 'n blog en het al verskeie artikels en 'n paar boeke oor die onderwerp van spiritualiteit geskryf. </p><p>Ondanks die voortslepende wêreldwye koronavirusepidemie voel Black positief oor die jaar wat voorlê. </p><p>“Vanjaar gaan 'n betekenisvolle jaar wees vir my. Ek is 'n redakteur van twee opvoedkunde-navorsingsboeke wat vanjaar verskyn en ek is ook deel van 'n multinasionale oorlangse projek wat chemie- en chemiese ingenieurswesestudente deur die verloop van hul graadstudies volg. Ek het baie geleer deur saam met van die wêreldleiers in hoër onderwys en ingenieursopleiding te werk. Ek hoop dat van die werk wat vanjaar sal oplewer, 'n invloed op tersiêre wetenskaponderwys in Suid-Afrika sal hê."</p><p><strong>Meer oor die US se Toekenning vir Voortreflike Onderrig</strong></p><p>Die US het die jaarlikse stelsel van institusionele toekennings vir voortreflike onderrig in 2017 ingestel. Dit bestaan uit twee kategorieë, 'Uitgelese dosent' en 'Ontluikende dosent', gegrond op hul ondervinding en leierskap in die vakkundigheid van onderrig en leer.</p><p>Deelnemers moet 'n portefeulje saamstel om hul nadenke oor en bewys van vier hoofonderdele te lewer: konteks, studente, kennis en professionele groei. Hulle moet ook die lesse wat hulle geleer het op hul reis om uitstekende dosente te word, aandui.</p><p>Vir verdere inligting oor die Toekennings vir Voortreflike Onderrig, kontak dr Karin Cattell-Holden by <a href="mailto:kcattell@sun.ac.za"><span class="ms-rteThemeForeColor-2-0" style=""><strong>kcattell@sun.ac.za</strong></span></a>. <br></p><p><br></p> |
| Polhilia – hersiening van minder bekende Kaapse plantgenus verseker bewaring | https://www.sun.ac.za/afrikaans/Lists/news/DispForm.aspx?ID=7901 | | Polhilia – hersiening van minder bekende Kaapse plantgenus verseker bewaring | Wiida Fourie-Basson | <p>Een van die Kaapse Blommeryk se mees bedreigde plantgenusse, <em>Polhilia</em>, is nou omvattend hersien en populasies van hierdie bedreigde spesie is gedokumenteer, wat bydra tot pogings om die bewaring hiervan te verseker. </p><p>Dit is te danke aan die veldwerk en navorsing wat kranige plantkundige en huidige PhD-student Brian du Preez, gedoen het vir sy MSc-studies in die <a href="/english/faculty/science/botany-zoology/Pages/default.aspx">Departement Plant- en Dierkunde</a> by die Universiteit Stellenbosch (US). Die bevindings van sy werk is onlangs as 'n monografie van die genus <em>Polhilia</em> gepubliseer in the <a href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0254629920312266"><em>South African Journal of Botany</em></a>. In hierdie studie word vier nuwe spesies beskryf, wat die bestaande hoeveelheid spesies in dié genus op 11 te staan bring. Al 11 spesies staar uitsterwing in die gesig en word as krities bedreig beskryf. </p><p>“<em>Polhilia-</em>spesies groei in Renosterveld, 'n plantegroeitipe endemies tot die Kaap. Maar meer as 90% van Renosterveld is heeltemal omskep vir die verbouïng van landbougewasse, wat tot gevolg het dat <em>Polhilia-</em>spesies, tesame met talle ander bedreigde plante, beperk is tot klein kolle van oorblywende Renosterveld," verduidelik hy.</p><p>Brian het begin om die taksonomie van hierdie minder bekende plantgenus te hersien nadat hy in 2016 toevallig 13 bosse van die langverlore spesie <em>Polhilia ignota,</em> herontdek het waar dit groei op die plaas Goede Hoop, naby Eendekuil. Tot met hierdie ontdekking was hierdie spesie slegs bekend van twee kolleksies waar hulle in 1924 en 1928 onderskeidelik in die Porterville- en Saldanha-gebiede versamel is, en was dit dus in <a href="http://redlist.sanbi.org/">SANBI se rooi lys van Suid-Afrikaanse Plante</a> gelys as uitgestorwe. In 2017 het hy 'n enkele plant van <em>Polhilia ignota</em> ontdek waar dit groei langs 'n heining langs die N7, slegs 5km Noord van Piketberg. Daaropvolgend het lede van <a href="https://www.sanbi.org/biodiversity/building-knowledge/biodiversity-monitoring-assessment/custodians-of-rare-and-endangered-wildflowers-crew-programme/">Custodians of Rare and Endangered Wildflowers</a> (CREW) nog twee populasies naby Voëlvlei Natuurreservaat en suidwes van Porterville gevind, wat die totale aantal bekende plante op rofweg 230 te staan bring.</p><p>Brian sê hy het byna 8 000 kilometer per pad, en byna 'n honderd te voet afgelê in sy soeke na meer populasies van <em>Polhilia</em> wat groei in die klein oorblywende kolle Rosterveld in die Overberg en Swartland, wat twee veldwerktoere na die Roggeveld-platorand naby Sutherland insluit. Een van die hoogtepunte van sy vele veldwerktoere was die ontdekking van 'n nuwe spesie, <em>Polhilia fortunata</em>, naby Vanwyksdorp in die Klein-Karoo. </p><p>Alhoewel hy geesdriftig oor sy veldwerk is, sê Brian dat hy oorweldig gevoel het toe hy met die agteruitgang en vernietiging van die oorspronklike Renosterveld gekonfronteer is: “'n Mens kan maar net probeer om jouself in te dink aan hoe die area gelyk het alvorens die eerste ploeë inbeweeg het. In daardie tyd was daar geen omgewingswetgewing aangaande beskermde spesies of hulle habitat nie."</p><p>Prof Léanne Dreyer, 'n plantkundige aan die US en een van Brian se studieleiers, sê die taksonomiese hersiening van hierdie bedreigde spesies is uiters belangrik: “Indien ons nie weet van hierdie spesies en hulle populasies nie, kan ons hulle nie bewaar nie. Gebaseer op Brian se werk, sal herbariums wêreldwyd nou hulle versamelings hersien en met die nuutste inligting bywerk. Hy het ook die bewaringstatus van elk van die 11 spesies vasgestel, wat van kritieke belang is vir hulle toekoms."</p><p>Brian werk tans saam met die kurator van die Universiteit Stellenbosch Botaniese Tuine, Dr Donovan Kirkwood, ten einde 'n versameling van al 11 spesies van <em>Polhilia,</em> in sy groter versameling op te neem. Dit beteken dat plantmateriaal met ander botaniese tuine wêreldwyd gedeel kan word, nog 'n versekeringspolis om die toekomstige oorlewing van hierdie spesies te verseker. In die geval van een van die nuutontdekte spesies, <em>Polhilia groenewaldii</em>, byvoorbeeld, is daar slegs vier plante in hulle natuurlike omgewing oor. </p><p><strong>Op die foto bo: </strong>Die nuutontdekte <em>Polhilia groenewaldii</em> vereer mnr Jannie Groenewald, voormalige plantspesialis by Haarwegskloof Natuurreservaat, wat dit die eerste keer ontdek het naby Bonnievale. Daar is tans net vier van hierdie plante bekend wat in hulle natuurlike habitat oorleef. Foto<em>: Brian du Preez</em></p><p><strong>Medianavrae</strong></p><p>Brian du Preez</p><p>E-pos: <a href="mailto:bdp@sun.ac.za">bdp@sun.ac.za</a></p><p>Sel: 072 553 1442<br></p> |
| Nuwe inisiatief sal gebruik van waterslim-tegnologie in landbou bevorder | https://www.sun.ac.za/afrikaans/Lists/news/DispForm.aspx?ID=7893 | | Nuwe inisiatief sal gebruik van waterslim-tegnologie in landbou bevorder | Media & Communication, Faculty of Science | <p>'n Nuwe inisiatief wat daarop gemik is om die gebruik van waterslim-tegnologie onder landbouers in Limpopo, die Vrystaat en Mpumalanga te bevorder, sal op 23 Februarie 2021 geloods word.<br></p><p>Die Triple Helix (3H) inisiatief sal 'n platform verskaf vir landbouers om saam met plaaslike regerings, agri-besighede en navorsingsinstansies te werk om gesamentlik met oplossings vir hul spesifieke plaaslike uitdagings vorendag te kom. Hierdie oplossings sluit in die bekendstelling van nuwe tegenologie, kennis uitruil, toegang tot finansieringsnetwerke en vaardigheidsopleiding.</p><p>Die 3H-platform is die resultaat van samewerking tussen die Universiteit Stellenbosch (US) en die Maastricht Bestuurskool (MSM), en word deur Agricolleges International (ACI) gefasiliteer.</p><p>“Die 3H-platform sal verskeie belanghebbendes in die veld van waterslim- landbou en tuinbou bymekaarbring. Dit sal plaaslike regering, plaaslike akademici en navorsers met landbouers en agri-besighede verenig. Die doel is om die gebruik van waterslim-tegnologie in hierdie areas aan te moedig," verduidelik die projekbestuurders, Hans Nijhoff van MSM en Manuel Jackson van die US.</p><p>Die stigting van die platform is gebaseer op 'n arbeidsmark behoeftebepaling wat in 2019 deur navorsers van die US en MSM gedoen is. Die doel van die opname was om te bepaal watter vaardighede die landbou- tuinbousektor benodig wanneer hulle graduandi van die Kolleges vir Tegniese en Beroepsgerigte Onderwys en Opleiding (TBOO) wil aanstel. Die projek, “Strengthening Skills of TVET Staff and Students for Optimizing Water Usage and Climate Smart Agriculture in South Africa", is via die Nederlandse Ministerie vir Buitelandse Sake deur die Netherlands Universities Foundation for International Cooperation (NUFFIC) gefinansier.</p><p>Gedurende die bekendstelling van die 3H-platform inisiatief, sal navorsers terugvoer verskaf van hul bevindings van die arbeidsmark behoeftebepalingsopname. Die sprekers is Prof Danie Brink en Manuel Jackson van die US, Hans Nijhoff en André Dellevoet van MSM, Huba Boshoff van NUFFIC, Jolanda Andrag van AgriSA, Prof Peliwe Lolwana van die Suid-Afrikaanse Kwalifikasie Owerheid, Wynand Espach van ACI, Johan Klinck van Motheo Kollege en verskeie verteenwoordigers van die Nkangala, Vhembe en Motheo kolleges.</p><p><strong>Datum: </strong>23 Februarie 2021</p><p><strong>Tyd:</strong> 10:00-14:00</p><p><strong>Platform:</strong> Zoom Meeting</p><p>Join Zoom Meeting</p><p><a href="https://eur03.safelinks.protection.outlook.com/?url=https://zoom.us/j/96806999555?pwd%3DS2hYNWZvcHEydDd0c2EvaGlBbTFlUT09&data=04%7c01%7c%7c2fc9020bbdf644e348a208d8c91bae9a%7ca6fa3b030a3c42588433a120dffcd348%7c0%7c0%7c637480468065740546%7cUnknown%7cTWFpbGZsb3d8eyJWIjoiMC4wLjAwMDAiLCJQIjoiV2luMzIiLCJBTiI6Ik1haWwiLCJXVCI6Mn0%3D%7c1000&sdata=uusI6xIgArNYSSGM8jxy5CrKuCVIZ0lbZVLKhvkv4fA%3D&reserved=0">https://zoom.us/j/96806999555?pwd=S2hYNWZvcHEydDd0c2EvaGlBbTFlUT09</a> </p><p>Meeting ID: 968 0699 9555</p><p>Passcode: 566480</p><p><strong>RSVP:</strong> laurika@agricolleges.com<br></p><p>Image by <a href="https://unsplash.com/%40ngobenicom?utm_source=unsplash&utm_medium=referral&utm_content=creditCopyText">Ngobeni Communications</a> on <a href="https://unsplash.com/s/photos/agriculture-machinery?utm_source=unsplash&utm_medium=referral&utm_content=creditCopyText">Unsplash</a><br></p><p><br></p> |
| ‘Wetenskap ontmoet kuns’ uitstalling wil stigma van siekte oorbrug | https://www.sun.ac.za/afrikaans/Lists/news/DispForm.aspx?ID=7895 | | ‘Wetenskap ontmoet kuns’ uitstalling wil stigma van siekte oorbrug | Wiida Fourie-Basson | <p>Die publiek het nog tot die einde van Februarie kans om 'n unieke uitstalling wat fokus op die koppelvlak tussen wetenskap, kuns en die stigma van siekte, by die Rupert Museum in Stellenbosch te besigtig.<br></p><p>Die uitstalling, '<a href="https://rupertmuseum.org/exhibition/science-meets-art/">Science meets Art: Art addressing stigma in illness</a>', is 'n inisiatief van die nagraadse studente in Fisiologiese Wetenskappe aan die Universiteit Stellenbosch (US), in samewerking met Prof Elmarie Constandius van die US se Fakulteit Visuele Kunste, en die Rupert Museum. Dit behels uitgesoekte mikrografiese afbeeldings van selle en selprosesse wat met neurodegeneratiewe siektes geassosieer word, waaronder Alzheimer se siekte en depressie, asook kanker. Die afbeeldings is almal deur Prof Ben Loos en die nagraadse studente in sy navorsingsgroep voortgebring.</p><p>Prof Loos sê die studente het besef dat mense 'n behoefte het om geestessiektes en neurodegenerasie beter te verstaan. Afrika-tale het dikwels nie die terminologie vir die wetenskaplike terme van hierdie siektes nie, of die woorde daarvoor is onbekend, wat kommunikasie daaroor besonder uitdagend maak. </p><p>Die kurator van die versameling, Elizabeth Miller-Vermeulen, het toe met ses kunstenaars van Kayamandi en Gordonsbaai gewerk om, deur middel van hul kuns, sin te maak van die mikrografiese afbeeldings en dan hulle interpretasie daarvan deur verskillende mediums uit te druk - wat kralewerk, herwinde materiale en papier insluit.</p><p>Die versameling word pragtig saamgevat in 'n volkleur brosjure met verduidelikings in Engels en isiXhosa wat die mikrografiese afbeeldings en gepaardgaande kunswerke, uiteensit. Daar is planne om die teks ook in ander tale te vertaal, ten einde meer gemeenskappe te bereik.</p><p>Gedurende 'n interaktiewe werksessie op 30 Januarie vanjaar, het Miller-Vermeulen verduidelik hoe 'n pragtige kralemandjie deur die kunstenaar Nomsa Mukwira, gebaseer op 'n mikrografiese afbeelding van 'n breinkankersfeer (menslike glioma) deur PhD-student Jurgen Kriel, die visuele skakel kan word wat 'n gemeenskap kan help om te praat oor 'n siekte wat merendeels onsigbaar is vir ons.</p><p>Die kunswerke word dus die beginpunt om simptome soos depressie en vergeetagtigheid, wat geassosieer word met geestessiektes soos demensie, Alzheimer se siekte en depressie by adolessente, te bespreek.</p><p>Volgens Miller-Vermeulen was dit uitdagend om die uitstalling verlede jaar gedurende die grendeltydperk te voltooi, maar terselfdertyd het die projek tot die redding van die betrokke kunstenaars gekom, omdat so baie ander uitstallings gekanselleer is.</p><p>“Ek wil die Rupert Museum bedank vir die aanbieding van hierdie uitstalling. Die werk wat ingesit is om dit betyds te voltooi, het 'n simbool van hoop en oorlewing vir ons almal wat betrokke was, geword."</p><p>Die volgende nagraadse studente, nadoktorale genote en kollegas was betrokke: Dr André du Toit, Kim Fredericks, Jurgen Kriel, Prof Craig Kinnear, Naomi Okugbeni, Dr Tando Maduna, Kyra Waso, Tamryn Barron, Sinnead Cogill, Demi Pylman, en Nsuku Nkuna.</p><p>Die deelnemende kunstenaars is: Gerald Choga, Portia Mphangwa, Nomsa Mukwira, Zacharia Mukwira, Simon Shumi en Zingisa Vula.</p><p><img src="/english/PublishingImages/Lists/dualnews/My%20Items%20View/science%20meets%20art%20group%20pic.png" alt="science meets art group pic.png" style="margin:5px;" /><br></p><p>By die bekendstelling van die uitstalling “Wetenskap ontmoet Kuns" by die Rupert Museum, was van links na regs, Nicola Heathcote, Kim Fredericks, Jurgen Kriel, Dr Tando Maduna, Prof Ben Loos, Elizabeth Miller-Vermeulen (kurator), Zacharia en Nomsa Mukwira (kunstenaars), Tamryn Barron, Demi Pylman, Sinnead Cogill, Naomi Okugbeni, Dr Caroline Beltran, Prof Elmarie Costandius, Nsuku Nkuna and Robyn-Leigh Cedras-Tobin (direkteur van die Rupert Museum). <em>Foto: Tatum Cogan</em></p><p><br></p> |
| Wêreldkankerdag: Persoonspesifieke geneeskunde, biotegnologie skep nuwe hoop vir kankerpasiënte | https://www.sun.ac.za/afrikaans/Lists/news/DispForm.aspx?ID=7890 | | Wêreldkankerdag: Persoonspesifieke geneeskunde, biotegnologie skep nuwe hoop vir kankerpasiënte | Anna-Mart Engelbrecht | <p>Donderdag (4 Februarie) is Wêreldkankerdag. In ʼn meningsartikel vir <em>Health24 </em>skryf prof Anna-Mart Engelbrecht (Departement Fisiologiese Wetenskappe) oor hoe vooruitgang in persoonspesifieke geneeskunde en biotegnologie nuwe hoop skep vir kankerpasiënte.<br></p><ul><li>Lees die vertaalde weergawe van die artikel hier onder</li></ul><p><strong>Anna-Mart Engelbrecht*</strong><br></p><p>Wêreldkankerdag, wat elke jaar op 4 Februarie gedenk word, wek bewustheid van kanker as 'n belangrike gesondheidskwessie wat ons nie durf afskeep nie. Wêreldwyd neem die kankerlas in ontwikkelende lande hand oor hand toe namate bevolkingsyfers én lewensverwagting styg. In lae-inkomstelande ontvang arm pasiënte slegs bekostigbare of beskikbare, eerder as optimale, behandelings. Ander uitdagings van konvensionele kankerbehandeling is die vele nadelige newe-effekte, die hoë voorkoms van behandelingsweerstandigheid, en die stygende koste van mediese sorg vir pasiënte sowel as gesondheidsorgstelsels. Die ekonomiese las verbonde aan kanker is beduidend en sluit gesondheidsorgbesteding sowel as produktiwiteitsverliese weens siekte en voortydige sterfte in.</p><p style="text-align:justify;">Wetenskaplikes het die menslike genoom, of DNS, die eerste keer in 2003 gekarteer. Hierdie projek het 'n beter begrip van genetika moontlik gemaak en tot die ontdekking van 'n aantal verskillende genetiese siektes gelei. Hoewel die projek aanvanklik R41 miljard gekos en 'n dekade geduur het om te voltooi, kos dit deesdae – kwalik twee dekades later – minder as R10 000 om 'n menslike genoomreeks te bepaal. Dié koste sal na verwagting oor die volgende vyf jaar selfs verder tot sowat R1 500 daal. Omdat dit so bekostigbaar is, het hierdie tegniek soveel toegankliker vir die mediese wêreld geword, en kan dit persoonspesifieke geneeskunde help bevorder. Dié tipe geneeskunde help dokters en klinici terapieë en behandelings kies met die beste kans op sukses – pasgemaakte behandelings vir individuele pasiënte en hulle spesifieke siekte.<br></p><p style="text-align:justify;">Kanker ontstaan wanneer mutasies, of onvoorsiene veranderinge, in die DNS van spesifieke liggaamselle of -weefsel plaasvind. Hierdie selle groei uitermate vinnig en vorm 'n tumor, wat dan die omringende liggaamsweefsel begin verdring en na ander liggaamsdele kan versprei. Dieselfde tipe tumor, byvoorbeeld 'n longtumor, by verskillende pasiënte kan verskillende mutasies bevat, en 'n primêre tumor kan ook verskillende mutasies hê as tumors wat na ander organe van dieselfde pasiënt versprei. Nietemin kan 'n begrip van presies wáár die DNS gemuteer het onkoloë doeltreffender behandelings vir elke spesifieke tipe kanker help kies. Dít is bekend as presisie-onkologie, wat bedoel is om behandelingsdoeltreffendheid te verbeter en nadelige uitwerkings te verminder.<br></p><p style="text-align:justify;">In die lig van die behoefte om die genetiese mutasies in kanker te verstaan, is daar die afgelope paar jaar heelwat navorsing op dié gebied gedoen. Van die grootste deurbrake sluit in die ontdekking van CRISPR (“clustered regularly interspaced short palindromic repeats") en sirkulerende tumor-DNS.<br></p><p style="text-align:justify;">Hoewel dit dalk ongewoon klink, kan bakterieë óók geïnfekteer word deur virusse wat meer as honderd keer kleiner is as bakterieë. Om hulleself teen virusse en ander indringers te beskerm, bevat sekere bakterieë “teenvirus-DNS", oftewel CRISPR, waarmee hulle die gene in 'n virus redigeer (aanpas) en onskadelik maak. Nadat wetenskaplikes dít ontdek het, het hulle besef dat hierdie meganisme ook gebruik kan word om DNS in ander omstandighede te wysig. Omdat gemuteerde of “stukkende" DNS so 'n kernrol in kankerontwikkeling speel, was die hoop dat CRISPR, saam met 'n intrasellulêre “skêr" genaamd Cas9, gebruik kon word om hierdie beskadigde gene in kankerselle te redigeer.<br></p><p style="text-align:justify;">Verskeie geenredigeringsmetodes is oor die jare ontwikkel, maar CRISPR kon die DNS van menslike selle op 'n besonder akkurate, eenvoudige en bekostigbare wyse aanpas. CRISPR het 'n opskudding in die navorsingswêreld veroorsaak en die grens tussen die moontlike en onmoontlike verskuif. Dit is deesdae die vernaamste geenredigeringstegnologie in baie navorsingslaboratoriums wêreldwyd, waar dit nou nie meer tot petribakkies beperk is nie, maar in kliniese proewe met kankerpasiënte gebruik word. CRISPR is 'n uiters nuttige instrument op die terrein van bioingenieurswese, wat innovasie in basiese navorsing, medisyneontwikkeling, diagnostiek en terapieë versnel het. In 'n klein studie het CRISPR immuunselle suksesvol geredigeer, wat daarna vir kankerpasiënte ingespuit is. Immuunselle kan kankerselle bestry en vernietig, en hierdie CRISPR-geredigeerde immuunselle het al hoe meer sukses behaal om kankerselle in die liggaam op te spoor en aan te val. Tog staan CRISPR-tegnologie maar nog in sy kinderskoene en is baie wetenskaplikes steeds lugtig om dit by mense te gebruik.<br></p><p style="text-align:justify;">'n Ander vooruitgang op onkologiegebied was die ontdekking dat tumors fragmente gemuteerde DNS, oftewel sirkulerende tumor-DNS, in die bloedstroom agterlaat. Dít kan deur middel van kankerbiomerkertoetse in bloedmonsters geïdentifiseer word, wat dit moontlik maak om kanker vroeg op te spoor. Daarbenewens stel dit dokters in staat om behandeling beter te bestuur en pasiënte se vordering ná behandeling akkurater te moniteer. Danksy onlangse ontwikkelings in navorsing en biotegnologie sal vroeëfasekankertoetse binnekort kommersieel beskikbaar wees, wat kankersterftesyfers waarskynlik drasties sal verlaag. <br></p><p style="text-align:justify;">Kankerbehandeling het aanbeweeg van ingrypende chirurgie, bestraling en chemoterapie na persoonspesifieke geneeskunde en toegespitste biologiese behandelings, wat van die liggaam se biologiese prosesse, soos die immuunstelsel, gebruik maak. Persoonspesifieke geneeskunde kan doeltreffender gesondheidsorg tot gevolg hê, want 'n presiese diagnose word voorsien. Dít sal die pasiënt op lang termyn minder kos, want dit voorkom onnodige en ondoeltreffende behandelings. Dit sal ook nadelige voorvalle verhoed en lewensgehalte verbeter, terwyl doeltreffender, toegespitste terapie siekte- en sterftesyfers sal verlaag. Boonop sal die inligting wat deur hierdie ontwikkeling verkry word, tesame met masjienleer, gesondheidsorgverskaffers van gevorderde besluitnemingsinstrumente voorsien. <br></p><p style="text-align:justify;">Die tyd het aangebreek vir mediese fakulteite om hulle studente met 'n opvoedkundige agtergrond in, en praktiese ervaring van, genoomtoetse en die vertolking daarvan te begin toerus. Persoonspesifieke geneeskunde sal nog 'n diepgaande impak op menslike gesondheid hê, en hoewel genomika die dryfveer is, kan die kombinasie van vernuwende reeksbepaling, kunsmatige intelligensie en geenredigering ook kanker genees.<br></p><p style="text-align:justify;"><strong>*Prof Anna-Mart Engelbrecht is die leier van die Kankernavorsingsgroep in die Departement Fisiologiese Wetenskappe aan die Universiteit Stellenbosch (US). Sy is ook mededirekteur van die US-afwentelmaatskappy BIOCODE Technologies, wat biomerker- en bioseinsiftingsinstrumente vir die opsporing van inflammatoriese siekte en kankerrisiko ontwikkel. Die ander spanlede is prof Resia Pretorius (fisioloog), prof Willie Perold (elektroniese ingenieur), Este Burger (navorsings- en ontwerpingenieur), dr Andre du Toit (biochemikus) en Annemie Pretorius (ingenieur). </strong></p><p style="text-align:justify;"> </p><p style="text-align:justify;"> <br></p><p><br><br></p> |
| Welkom aan 2021 se nuwe eerstejaarstudente in die Fakulteit Natuurwetenskappe | https://www.sun.ac.za/afrikaans/Lists/news/DispForm.aspx?ID=7886 | | Welkom aan 2021 se nuwe eerstejaarstudente in die Fakulteit Natuurwetenskappe | Media & Communication, Faculty of Science | <p>Die Fakulteit Natuurwetenskappe by die Universiteit Stellenbosch wil jou graag hartlik verwelkom as nuwe eerstejaarstudent van 2021.<br></p><p>Ten spyte van al die uitdagings wat die COVID-19-pandemie en inperkingsregulasies aan ons gestel het, is ons gereed om jou 'n opvoeding van wêreldklasgehalte in die natuurwetenskappe te bied; van aangesig tot aangesig, sowel as via ons aanlyn platforms. </p><p>Alvorens ons jou op 4 Maart op kampus sal verwelkom, wil ons jou aanmoedig om gebruik te maak van die aanlyn inskakelingsprogram op SUNLearn en jouself te vergewis van die binnewerke van die Fakulteit en sy akademiese programme. Gebruik asseblief jou studente- e-posadres en wagwoord vir toegang tot die Universiteit Stellenbosch se algemene aanlyn inskakelingsprogram vir eerstejaars, sowel as die Fakulteit Natuurwetenskappe se spesifieke aanlyn inskakelingsprogram by die volgende skakels:</p><ul><li>US eerstejaar aanlyn inskakelingsprogram: <a href="https://eur03.safelinks.protection.outlook.com/?url=https://learn.sun.ac.za/course/view.php?id%3D65007&data=04%7c01%7c%7ce0347217b2864d72a4c208d8c7511ff7%7ca6fa3b030a3c42588433a120dffcd348%7c0%7c0%7c637478498526963527%7cUnknown%7cTWFpbGZsb3d8eyJWIjoiMC4wLjAwMDAiLCJQIjoiV2luMzIiLCJBTiI6Ik1haWwiLCJXVCI6Mn0%3D%7c1000&sdata=hpnbkqQaNPgGF897wvTNI%2BvoAqUChNVkQS0MZx23BB4%3D&reserved=0">https://learn.sun.ac.za/course/view.php?id=65007</a></li><li>Fakulteit Natuurwetenskappe se aanlyn inskakelingsprogram: <a href="https://eur03.safelinks.protection.outlook.com/?url=https://learn.sun.ac.za/course/view.php?id%3D64999&data=04%7c01%7c%7ce0347217b2864d72a4c208d8c7511ff7%7ca6fa3b030a3c42588433a120dffcd348%7c0%7c0%7c637478498526963527%7cUnknown%7cTWFpbGZsb3d8eyJWIjoiMC4wLjAwMDAiLCJQIjoiV2luMzIiLCJBTiI6Ik1haWwiLCJXVCI6Mn0%3D%7c1000&sdata=ObkDnzURCZIqRk6FBaUdn2mDu6ds4JcbdK3z4sLCqQ0%3D&reserved=0">https://learn.sun.ac.za/course/view.php?id=64999</a></li></ul><p>Prof Stan du Plessis, voorsitter van die Institusionele Komitee vir Bedryfsvoortsetting van die Universiteit Stellenbosch, het personeel en studente verseker dat die Universiteit daartoe verbind is om die 2021 akademiese jaar suksesvol aan te bied en te voltooi: “Ons is vanjaar beter voorbereid, en ek is vol vertroue dat ons die uitdagings wat hierdie jaar ongetwyfeld sal bring, met dieselfde selfvertroue die hoof sal kan bied". <a href="/afrikaans/Lists/news/DispForm.aspx?ID=7867">Klik hier</a> om sy boodskap te lees en hou die Universiteit se <a href="/afrikaans/Lists/news/DispForm.aspx?ID=7867">webblad</a> dop vir nuwe aankondigings en besonderhede oor die verwelkomingsprogram. </p><p>En 'n woord van Prof Louise Warnich, Dekaan van die Fakulteit Natuurwetenskappe: “Ek hoop jy voel vinnig tuis, ten spyte van die ongewone omstandighede van hierdie akademiese jaar. Alles van die beste vir jou nuwe lewe as 'n Matie!"<br><br></p> |
