Oor Fritz Ponelis

Friedrich Albert Ponelis (1942–2009) was van 1979 tot sy aftrede in 2003 ’n lid van die Departement Afrikaans en Nederlands aan die Universiteit Stellenbosch. Hy dien ’n hele aantal termyne as departementele voorsitter. Vantevore was hy professor en hoof van die Departement Linguistiek by Unisa.

Deur middel van sy navorsing lewer hy reeds van ’n vroeë ouderdom af op verskillende taalkundige gebiede ’n bydrae, met sy vernuwende Grondtrekke van die Afrikaanse sintaksis wat in 1968 verskyn toe hy slegs 26 was. Met Afrikaanse sintaksis (1979) bevestig hy sy rol as iemand wat nuut oor die aard en beskrywing van Afrikaans dink. Sy teoretiese benadering lei tot die analise van werklike Afrikaanse taalgebruik en nie blote studeerkamervoorbeelde nie. Hy publiseer werk oor sintaksis, taalvariasie, leksikografie, fonetiek en historiese taalkunde, met The development of Afrikaans (1993) as een van die meer bekende voorbeelde. Hy is ook betrokke by die redigering van die Lewende Bybel, wat in 1982 verskyn.

Ponelis se impak op navorsing – as navorser in eie reg en as dosent en studieleier – word deur middel van verskeie toekennings erken. Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns ken die CJ Langenhoven-prys en die NP van Wyk Louw-medale aan hom toe, Noordwes-Universityn ’n eredoktorsgraad, en die Koninklijke Academie voor Nederlndse Taal en Letteren maak hom ’n erelid.

Na sy dood word die tweejaarlikse Fritz Ponelis-gedenklesing ter nagedagtenis ingestel. Vir hierdie prestigegeleentheid word toonaangewende taalkundiges genooi om oor ’n onderwerp van eie keuse ’n voordrag te lewer. Rol af vir die volledige lys gedenklesings en klik op die ikone om toegang te kry tot die volledige teks of vir video-inhoud.