Tydelike verbod op die verbruik en verhandeling van alkohol in US-koshuise en PSO-huise
Verlede
jaar was vir baie van ons studente en die leef-en-leer-gemeenskappe op
ons kampusse ʼn moeilike een, aangesien daar ʼn aantal tragiese en
betreurenswaardige gebeure plaasgevind het. Mens dink onmiddellik aan
twee voorbeelde. In die eerste geval het ʼn eerstejaarstudent, wat
in ʼn koshuis gewoon het, gesterf nadat die moeilike besluit geneem is om
sy lewensondersteuningstelsels af te skakel. Hy is gehospitaliseer
nadat hy vermoedelik geaspireer het. Die spesifieke omstandighede wat
tot sy dood bygedra het is onduidelik. Maar daar was spekulasie dat hy baie alkohol ingeneem het, sowel as gerugte dat
een of ander drinkspeletjie, ritueel of koshuistradisie betrokke was.
Die tweede voorbeeld is iets wat die afgelope paar maande baie in die
nuus was en aan die US, nasionaal en wêreldwyd in die kollig bly:
geslagsgebaseerde geweld. Met ander woorde die seksuele aanranding,
teistering en verkragting van vroue deur mans.
In 'n onlangse
kommunikasie aan die Matie-gemeenskap het die Universiteit Stellenbosch
(US) se Raad geslagsgebaseerde geweld ten sterkste veroordeel en die
voortgesette interaksie tussen bestuur en studente oor hierdie onderwerp
verwelkom. Die Raad het ook sy bekommernis oor alkoholmisbruik onder
studente uitgespreek en alle belanghebbers versoek om meer te doen om
die probleem te bekamp. Dis nou ons beurt om na vore te tree,
eienaarskap te neem en te besluit hoe ons die probleme gaan hokslaan wat
ons leef-en-leer-gemeenskappe onveilige en nie-verwelkomende plekke vir
baie van ons studente en nuwelinge maak.
In ʼn poging om die
kwessie van alkoholmisbruik onder studente te takel, het die US se
Rektoraat besluit dat die verhandeling van alkohol in koshuise en hul
'klubs' afgeskaf sal word. In die lig van hierdie besluit moet die Koshuisreëls,
wat die gemeenskapsriglyne vir die US se leef-en-leer-gemeenskappe
vervat, hersien word – spesifiek daardie afdelings wat oor die gebruik
van alkohol in koshuise handel. Dit moet gedoen word om die Rektoraat se
besluit in die reglement te reflekteer en sal oor die komende paar
maande plaasvind, en teen die middel van 2020 afgehandel wees.
Hoe
bring ons die idees van ʼn drank- of fuifkultuur en geslagsgebaseerde
geweld by mekaar uit? Daar is ʼn hoofstuk in die joernalis en outeur
Malcolm Gladwell se jongste boek, Talking to Strangers (2019),
wat juis dit doen. Die hoofstuk se titel is “The Fraternity Party" en
hierin ontleed Gladwell die verband tussen ʼn drankkultuur op kampusse en
seksuele aanranding. Hy kry sy gevallestudies in die VSA en VK, maar sy
argument is ook op Suid-Afrika van toepassing. Dit is veral relevant
vir gesprekke oor alkoholmisbruik en geslagsgebaseerde geweld aan die
US. Wat veral interessant is van Gladwell se hoofstuk, is die inligting
wat hy – gesien sy navorsing – oor die impak van alkohol aanbied. En oor
drankgebruik by universiteite ... veral die fuifkultuur.
Die kritikus Emily Yoffe het in die tydskrif Slate geskryf: “Let's
be totally clear: Perpetrators are the ones responsible for committing
their crimes. Because – and here's the clincher – 'our drunken,
blacked-out selves are not the same as our sober selves.' And that
applies to men and women. If you are drunk, you are vulnerable – because
of what you might do or of what might be done to you. We are not saying
gender-based violence takes place because of alcohol abuse; or worse,
that being drunk is an excuse for your behaviour. What we are saying is
that alcohol abuse is wrong and gender-based violence is wrong. And we
have a problem with both." Gladwell verwys na die fuifkultuur onder
studente en ander jongmense in die VSA en VK. Ons het in Suid-Afrika ook
so ʼn probleem, ook hier op ons eie kampus.
Ons is geregverdig
daarin om woedend te wees oor geslagsgebaseerde geweld en deur dit te
bestry bou ons aan ʼnregverdiger samelewing. Die Universiteit veroordeel
geslagsgebaseerde geweld en die bestuur het reeds met studente in
gesprek getree wat teen hierdie euwel mobiliseer. Ons het ʼn bruikbare
memorandum van die US Beweging Teen Geslagsgebaseerde Geweld ontvang en
breedvoerig gereageer. Daar is teen die einde van verlede jaar vier
vergaderings gehou en ons bring saam werksgroepe op die been wat verskillende aspekte van geslagsgebaseerde geweld sal takel.
Om die meeste uit hierdie tydperk te haal, waarin ons die Koshuisreëls hersien en herbesin oor die manier waarop ons met alkohol in ons koshuise en PSO's wil omgaan, het die Afdeling Studentesake besluit dat geen alkohol in die US-studenteverblyf of op sy perseel verbruik word mag nie. Dit geld vanaf 1 Januarie 2020 totdat die Koshuisreëls hersien is en die onderskeie gemeenskappe op nuwe bepalings ooreengekom het. Sodra die reëls hersien is, sal hierdie beginsels in die Dissiplinêre Kode vir Studente opgeneem
word. Die Universiteit sal teen enige koshuis of individu optree wat
daaraan skuldig bevind word dat hulle hierdie verbod oortree.
Kortom:
- Vanaf
1 Januarie 2020 mag geen alkohol in die US-studenteverblyf of op sy
perseel verbruik word nie. Alkohol mag nie in koshuise gestoor word nie
en die vertoon van leë bottels of blikkies, wat as alkoholiese drank
herkenbaar is, word nie toegelaat nie.
- As alkohol in studenteverblyf gevind word, sal dit gekonfiskeer en vernietig word.
- Die
stoor en gebruik van alkohol in studenteverblyf sal as 'n
koshuisdissiplinêre saak hanteer word en herhaalde oortredings word 'n
sentrale US studente-dissiplinêre aangeleentheid.
- Hierdie reëls
bly in plek totdat daar ooreengekom is oor nuwe koshuisreëls wat die
drinkkultuur positief omvorm. Die nuwe reëls moet daarop gemik wees om
'n kultuur te skep waar die bloedalkoholinhoud van diegene wat alkohol
verbruik nie 0,08% oorskry nie.
In ʼn onlangse
gesprek met kampusgemeenskapsleiers, het prof Wim de Villiers, die US
se Rektor en Visekanselier, gesê dat alle koshuise na regte proaktief na
hul onderskeie kulture, tradisies en grondwette behoort te kyk en dit
teen die US se waardes meet. “Wat is ons vyf waardes? Uitnemendheid,
deernis, aanspreeklikheid, respek en billikheid. (In Engelse praat ons
van ECARE.) Als wat ons doen behoort met hierdie waardes belyn te wees."
De Villiers het bygevoeg “[d]ie term 'verantwoordelike alkoholgebruik'
is op sigself nie nuttig om die gebruik van alkohol te reguleer nie. Dis
veral die geval wanneer alkoholgebruik die sosiale norm is en daar
nie ʼn duidelike, universele begrip is van wanneer iemand die grens na
onverantwoordelike gebruik oorsteek nie."
Ons moedig al ons
studente aan om die meeste uit hierdie geleentheid te put. Raak saam met
die Afdeling Studentesake betrokke by hierdie onderwerp en praat oor
hoe jy sou wou hê die leef-en-leer-gemeenskappe in koshuise en PSO-huise
met alkohol moet omgaan. Ons verwelkom ʼn tydperk van betrokke
gesprekvoering met ons studente waar ons saam sal praat oor maniere om
hierdie probleme hok te slaan, sodat ons leef-en-leer-gemeenskappe vir
almal veilige en verwelkomende ruimtes kan wees.
Dr Choice Makhetha
Senior Direkteur: Studentesake