​Veertien jaar gelede het prof Quinette Louw haarself in die Universiteit Stellenbosch (US) se geskiedenisboeke ingeskryf toe sy die instelling se heel eerste medeprofessor in fisioterapie geword het. In 2010 het haar professorskap gevolg – weer eens ‘n eerste. Vandag is sy uitvoerende hoof van die Departement Gesondheid en Rehabilitasiewetenskappe en die Afdeling Fisioterapie. Daarby is sy in 2018 aangewys as bekleër van die Suid-Afrikaanse Navorsingsleerstoel (SARChI) in Innoverende Rehabilitasie.

Reeds sedert haar studentedae in die negentigs spandeer Louw baie tyd daaraan om verskillende soorte pyn wat verband hou met spiere en die skelet te ondersoek en te kan behandel. Dié soort pyn sal tipies op hul ergste wees as iemand ‘n beseerde liggaamsdeel, byvoorbeeld ‘n knie, rug of skouer, beweeg.

Rugpyn is die onderwerp van haar praatjie as deel van die Forward with Research Impact-lesingreeks van die Afdeling Navorsingsontwikkeling. Dit vind op 13 November om 13:00 in die US Museum in Ryneveldstraat op Stellenbosch plaas.

In 2018 was Louw die enigste navorser uit Afrika wat genooi is om insette en data te lewer vir ‘n reeks oorsigartikels in die mediese vaktydskrif The Lancet oor die wêrelwye voorkoms van rugpyn. Dit het oor die afgelope 25 jaar verdubbel, en het ‘n impak op die ekonomie omdat mense al te dikwels van die werk af afwesig is.

“Rugpyn kom meer in laer inkomste lande as in hoër inkomste lande voor. Ons verstaan nog nie heeltemal hoekom dit so is nie,” merk Louw op. “Dit bly ‘n probleem om die toestand te bestuur. Die effektiwiteit van baie metodes wat gebruik word kan bloot nie met die nodige bewyse gestaaf word nie.”

Sy sien te dikwels hoe pasiënte onnodig lank medikasie gebruik wat geen werklike invloed het op hul pynvlakke of die oorsake van hul ongemak nie. Vir Louw lê die oplossing veel eerder in die gebruik van transdissiplinêre rehabilitasietegnieke wat op die kern van die probleem fokus.

Alles oor beweging

Louw het in Richmond in die Noord-Kaap in ‘n onderwyshuis grootgeword. As tienjarige het sy saam met haar gesin na Kaapstad verhuis, en in 1991 as een van Bishop Lavis Sekondêr se uitblinkers gematrikuleer.  

Vir 13 jaar van haar lewe het Louw ballet en kontemporêre dans gedoen. Sy onthou nog hoe die beweging en vloei wat daarmee gepaard gegaan het, by haar geresoneer het. Op advies van 'n familievriend het sy na skool 'n BSc in Fisioterapie aan die Universiteit van Wes-Kaapland (UWK) gaan studeer en dit in 1994 behaal.

“Dit gaan oor beweging,” vat sy die beroep in ‘n paar woorde op.

Na universiteit het sy waardevolle praktiese ervaring opgedoen in 'n gemeenskapsgesondheidsentrum in Athlone. Louw, wat haarself as 'n 'ewige student' beskryf, het daarna haar 'n meestersgraad aan die Universiteit van Suid-Australië in 1998 voltooi. 'n Dosentpos aan UWK het gevolg. Dit het ruimte gelaat dat sy haar eie privaatpraktyk kon opbou, en sodoende haar kliniese vaardighede skerp kon hou.

Louw het in 2004 haar PhD voltooi, weer aan die Universiteit van Suid-Australië. Die meeste van haar navorsing oor die biomeganika van kniebeserings is in Suid-Afrika gedoen.

In 2005 het sy by die Universiteit Stellenbosch aangesluit as medeprofessor. Sy is voor die taak gestel om die navorsingsprofiel en nagraadse program van die Afdeling Fisioterapie uit te bou. Dit was in ‘n tyd waarin die finansieringsmodelle van universiteite begin verander het, en ‘n al groter klem begin plaas is op navorsingsuitsette tesame met onderrig- en opleidingsverpligtinge.  

In 2005 is die eerste van Louw se twee kinders ook gebore. Haar seun, nou reeds ‘n tiener, is ‘n begaafde klassieke pianis, en haar tienjarige dogtertjie is 'n ywerige bakker met 'n talent vir die ontwerp en versiering van koeke.

“Vir die eerste tien tot 12 jaar van my loopbaan aan die US moes ek 'n navorsingsprofiel opbou. My strategie was om die uitsette wat danksy elke bietjie befondsing gelewer is, te optimaliseer. Vir elke sent wat ons ontvang het, het ons 'n uitset gelewer. Sodoende kon ons ons navorsingsuitsette vermeerder, en ook strategiese netwerke met medewerkers in Duitsland, Ierland en Australiese bou,” sit Louw haar strategie uit. “Aan die begin het ons so een of twee artikels per jaar gepubliseer. Deesdae is dit by die 35 per jaar. Met die nuwe Leerstoel hoop ek ons sal dit kan opstoot na 50 toe.”

In die loop van veertien jaar het Louw reeds 76 nagraadse studente uit 15 lande in Afrika, die Midde-Ooste, Europa en die VSA suksesvol help gradueer. Saam bied hulle ‘n waardevolle poel kundigheid tot fisioterapie. Vier van haar studente is al as die Fakulteit Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe se top nagraadse presteerders aangewys.

Louw se kantoor is naby die Biomeganika Fasiliteit op die Tygerbergkampus. Dié is in 2008 geopen en word sedertdien gebruik deur 'n multidissiplinêre span megatroniese en industriële ingenieurs, mediese spesialiste en ander mense wat in die gesondheidsektor werk. Dit funksioneer deesdae as deel van die Universiteit se Sentrale Analitiese Fasiliteit.

Louw floreer op die uitdagings en geleenthede wat 'n akademiese omgewing soos die Afdeling Fisioterapie bied, en die kans om daagliks van haar kollegas en studente te leer. Sy glo dis belangrik om gereed te wees as ‘n geleentheid hom sou voordoen, en om binne transdissiplinêre spanverband te werk.

"Ek’t dit nog altyd goed reggekry om my navorsing op Afrika te fokus, plaaslike kwessies te ondersoek en te kyk watter strategieë vir ons sal werk en vir ons haalbaar sal wees,” reken sy.

Skoolmeubels

Louw is baie realisties oor 'n loopbaan in navorsing: "Dit vat lank om jou profiel op te bou en onderwerpe te kan begin ondersoek wat ‘n impak het. En daarby ook om toegang tot wesenlike befondsing te kry."

'n Koerantknipsel teen haar kantoormuur gee ‘n oorsig oor ‘n projek wat Louw hoop nog kinders se lewens sal kan help verander. KUZE is 'n bekostigbare, aanpasbare en robuuste skoollessenaar en -stoel wat baie gesondheids-en sosiale voordele inhou. Dit laat leerders toe om te sit of te staan en werk. Dit is die gevolg van jare se navorsing oor goeie postuur, ergonomie en die invloed van ‘n statiese leefstyl wat Louw en mede-US-navorsers dr Sjan-Mari Brown en Dominic Fisher uitgevoer het.

Louw sê dit is "baie opwindend" om te sien hoe navorsing in iets baie tasbaar omvorm kan word, iets meer as net "navorsingsuitsette op 'n grafiek". Die prototipe is getoets in skole in Gugulethu en Kensington en word sedertdien in ‘n paar skole gebruik.

Dit word nog nie verkoop nie, want die span het eers onlangs besluit om in die kommersialisering van die prototipe te belê. ‘n Aansoek om ‘n internasionale patent is in 2018 ingedien met die ondersteuning van Innovus, die US se interaksie en innovasie-maatskappy.

'n Duitse uitruilstudent doen tans eksperimente om te kyk of die gebruik van die KUZE leerders se konsentrasievermoë verbeter. Dit sou ‘n goeie motivering wees om meer soortgelyke stukke meubels in klaskamers te kry.

Volgende fase

Die afgelope paar jaar was Louw betrokke by 'n aantal nasionale projekte. Dit sluit die opstel van broodnodige nasionale riglyne oor die rehabilitasie van beroertepasiënte in. Dié word tans getoets by Baragwanath hospitaal in Soweto, voordat dit deur die Nasionale Departement van Gesondheid onderskryf kan word. Die Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO) sal van hierdie riglyne gebruik om  minimum pakkette vir rehabilitasie in lae-en middelinkomstelande te ontwikkel. Dit vorm deel van die WGO se Rehab 2030-projek wat die insluit van rehabilitasiemetodes as 'n sleutelgesondheidstrategie voorstaan.

In 2018 is aangekondig dat Louw die bekleër van die SARChI-Leerstoel in Innoverende Rehabilitasie sal wees. Sy het ten tyde van die aankondiging dit as "die verwesenliking van 'n langtermyndoelwit en die toppunt van haar loopbaan" beskryf. 

Sy sien die leerstoel as bewys dat navorsing oor pasiënte se rehabilitasiebehoeftes ernstig op institusionele, nasionale en regeringsvlak geneem word. Dit onderskryf ook die behoefte aan meer studies daaroor, en die gebruik van rehabilitasie as 'n strategie om die gesondheid van Suid-Afrikaners te verbeter. Die Leerstoel se werksaamhede fokus op die insameling van wetenskaplike en kliniese bewyse oor watter transdissiplinêre rehabiltasiemetodes koste-effektief gebruik kan word om mense se funksionering te verbeter – of dit is na ‘n beroerte, ‘n ongeluk of weens chroniese siektes is.

Louw glo dis belangrik om verhoudings met die Departemente van Gesondheid, gemeenskapsgroepe, nie-regeringorganisasies en klinici te versterk in ‘n poging om navorsing te doen wat die grootste moontlike impak op mense se lewens kan hê.

Louw, wat reeds sedert 2006 ‘n lid van die US Senaat is, voeg daarby: “Navorsers produseer navorsingsuitsette. Om egter regtig die lewens van mense aan te raak en ‘n betekenisvolle verandering teweeg te bring het jy vennote nodig wat dit kan implementeer en gebruik.”